Bezpieczeństwo transakcji i mniej oszustw na rynku mieszkaniowym

Przestępcy działają niestety również w sferze transakcji dotyczących nieruchomości. Na szczęście dzięki wspólnym działaniom Notariatu, Prokuratury, Policji i Geodezji doszło do rozbicia szajki oszustów i udaremnienia przestępczej sprzedaży nawet kilkudziesięciu nieruchomości! U podstaw karygodnych czynów leżą oszustwa związane z dokumentami podrobionymi, przerobionymi albo poświadczającymi nieprawdę. Co więcej, przestępcy posługują się nawet prawdziwymi dokumentami, wyłudzonymi z urzędów na podstawie sfałszowanych pełnomocnictw czy dowodów osobistych! Aby skuteczniej przeciwdziałać takim czynom i aby lepiej weryfikować prawdziwość przekładanych dokumentów, notariusze i służby zajmujące się ochroną prawa od wielu miesięcy zacieśniają współpracę.

Izba Notarialna w Poznaniu (obejmująca swoim działaniem prawie całe województwo wielkopolskie i większą część województwa lubuskiego) od dłuższego czasu prowadzi intensywne działania mające na celu zapobieganie przestępstwom polegającym na zbywaniu własności nieruchomości i innych praw majątkowych na podstawie sfałszowanych dokumentów lub posługiwaniu się sfałszowanymi dokumentami tożsamości. Dzięki temu notariusze uzyskują fachową wiedzę w zakresie zabezpieczeń dokumentów.

W tego typu przestępstwach można stracić wiele tysięcy złotych, a w najgorszym przypadku nawet dorobek całego życia. Kluczowe dla bezpieczeństwa majątkowego jest działanie notariuszy, którzy przeprowadzając transakcje kupna-sprzedaży weryfikują tożsamość uczestników kontraktu oraz prawdziwość przedstawianych dokumentów, a także zwracają uwagę na psychologiczne aspekty zachowania klientów. Dlatego też Izba Notarialna w Poznaniu współpracuje z jednostkami Prokuratury, Policji, Geodezji, a ponadto z Polską Wytwórnią Papierów Wartościowych, Narodowym Bankiem Polskim i ekspertami psychologii – informuje dr Andrzej Rataj, Prezes Rady Izby Notarialnej w Poznaniu.

Kluczowym elementem podejmowanych od dłuższego działań była konferencja szkoleniowa zorganizowana w ostatnim czasie przez Izbę Notarialną w Poznaniu we współpracy z właściwymi jednostkami państwowymi oraz psychologami z Uniwersytetu Adama Mickiewicza, na temat weryfikacji autentyczności i rozpoznawania dokumentów tożsamości, fałszerstwa dokumentów, fałszerstwa pieniędzy, zasad postępowania w przypadku podejrzenia popełnienia przestępstwa oraz asertywności i postępowania z „trudnym klientem”. W konferencji uczestniczyło ponad 150 osób szczególnie zainteresowanych przedstawioną problematyką, w tym: notariusze, sędziowie, referendarze sądowi, prokuratorzy, policjanci, komornicy oraz pracownicy Geodezji.

Bardzo dobrze, że udało się spotkać ekspertom, których łączy troska o bezpieczeństwo majątkowe obywateli. Dzięki temu fachowcy z wielu dziedzin wymienili się doświadczeniami. Ważna jest ścisła współpraca, wzajemny stały kontakt oraz szybkie działania pozwalające na zapobieżenie oszustwom albo na wykrycie przestępstw – mówi notariusz dr Andrzej Rataj.

Tak właśnie było wiosną i latem 2019 roku, gdy dzięki wspólnym działaniom Notariatu, Prokuratury, Policji i Geodezji doszło do rozbicia szajki oszustów i udaremnienia przestępczej sprzedaży nawet kilkudziesięciu nieruchomości! Obecnie kilku przestępców jest aresztowanych, a Prokuratura prowadzi postępowanie w zakresie przestępstw polegających na usiłowaniu doprowadzenia do niekorzystnego rozporządzenia mieniem – nieruchomością przy posłużeniu się fałszywymi dokumentami tożsamości, jak i oryginalnymi dokumentami, dotyczącymi nieruchomości, a wydanymi przez organy administracji na podstawie fałszywych dowodów tożsamości.

Prokuratura jest świadoma wagi przestępstw związanych z obrotem nieruchomościami, gdzie nie są to przestępstwa pospolite, lecz prowadzące do uszczerbku majątkowego na setki tysięcy złotych, czy nawet na miliony złotych. Należy zatem coraz bardziej zwracać uwagę na te sytuacje, a istotne działania prewencyjne należą do notariuszy, będących osobami zaufania publicznego i funkcjonariuszami publicznymi – mówi Magdalena Mazur – Prus z Prokuratury Okręgowej w Poznaniu.

Niestety postęp technologiczny wykorzystywany jest również przez przestępców, którzy  podrabiają kolejne zabezpieczenia. Dlatego też podwyższanie przez notariuszy poziomu wiedzy o szczegółach zabezpieczeń dokumentów pozwala na precyzyjną i zaawansowaną weryfikacje, także z użyciem odpowiedniego sprzętu – wyjaśnia podkom. Marcin Nowakowski z Laboratorium Kryminalistycznego Komendy Wojewódzkiej Policji w Poznaniu.

Warto również wskazać na istotną rolę urzędów wydających dokumenty niezbędne do przeprowadzenia transakcji przez notariuszy, w tym dokumenty geodezyjne. Stąd notariusze współdziałają także z jednostkami Geodezji, prowadzącymi ewidencję gruntów i budynków, a w szczególności z poznańskim Zarządem Geodezji i Katastru Miejskiego GEOPOZ.

Przy każdym wniosku szczegółowo sprawdzamy czy dokumenty zamawia osoba uprawniona. W przypadku podejrzenia, że dane z ewidencji gruntów i budynków usiłuje uzyskać osoba podszywająca się pod uprawnionego wnioskodawcę, realizacja wniosku zostaje wstrzymana, a Geodezja jak najszybciej zawiadamia o tym prokuraturę i Izbę Notarialną w celu przekazania ostrzeżenia do kancelarii notarialnych i uniemożliwienia ewentualnych przyszłych sprzedaży danej nieruchomości – mówi Andrzej Krygier, dyrektor Zarządu Geodezji i Katastru Miejskiego GEOPOZ w Poznaniu.

Współpraca notariuszy z właściwymi jednostkami państwowymi ma priorytetowe znaczenie w ochronie interesu prywatnego. Wpływa także na budowę zaufania publicznego, jakie przypisane jest do zawodu notariusza. Podkreślić należy, że odpowiednie szkolenia podnoszące poziom wiedzy organizowane są przez notariuszy między innymi w Białymstoku, Katowicach, Krakowie, czy Warszawie. Być może również tam wkrótce dojdzie do zacieśnienia współpracy z właściwymi jednostkami państwowymi, podobnie jak w Poznaniu.

 Michał Wieczorek